Startpagina

Luc Van den Brande: het is tijd om het land in confederale richting te duwen

Details

Categorie: Uit de pers geplukt

Het kan met Vlaanderen twee kanten uit. — © Maarten De Bouw

Luc Van den Brande geeft drie denksporen die volgens hem het Vlaamse regeerakkoord moeten helpen vormgeven.

Luc Van den Brande Voormalig minister-president van de Vlaamse regering (CD&V).

Overal, tegelijkertijd en in grote versnelling komen vele uitdagingen op ons af: klimaatverandering, vergroening van de economie, economisch verantwoorde energieconsumptie, nood aan nieuwe, andere investeringen. Zij zijn alle met elkaar verbonden en hebben een directe impact op onze toekomstige welvaart. Een rechtvaardige, eerlijke en duurzame transitie dringt zich daarbij op, tegen een achtergrond van een onzekere, multipolaire wereld waarin Europa competitiever en autonomer moet worden in een digitale omgeving gedreven door AI en robotica. Met oorlogen vlakbij in Oekraïne en in het Midden-Oosten. Vlaanderen is een deel van die nieuwe wereld waarin ambitie en de kwaliteit van het beleid doorslaggevend zullen zijn.

Langs alle kanten wordt aangedrongen op de snelle vorming van een Vlaamse regering. Natuurlijk moet er snel geschakeld worden, maar het komt er vooral op aan de ambitie juist te stellen. Het mantra van de noodzaak aan een centrumrechtse regering, zogenaamd als teken van de tijd en als dam tegen extreemrechts, is geen afdoend antwoord op de uitdagingen waar we voor staan. Bovendien is dat etiket onjuist, zeker voor twee van de drie partijen die de intentie hebben om samen een meerderheid te vormen. CD&V moet zich daar niet in laten vangen, ze staat als volkspartij recht tegenover links en rechts, met iedere mens centraal. Iedereen verschillend, iedereen gelijk. Met behoud van wat mensen sterker heeft gemaakt en radicale verandering van wat hen en de samenleving heeft verzwakt.

Tijd voor visionairen

Twee risico’s bedreigen de toekomstige regeringsafspraken. Vooreerst de ‘geruststelling’ dat extreemrechts gelukkig niet de overhand heeft gekregen. Daarbij mag niet vergeten worden dat twee partijen die ook de vorige Vlaamse regering vormden, de schade beperkt hebben, maar toch verloren. De voedingsbodem voor het ongenoegen bij veel mensen zal niet alleen een gewoon antwoord moeten krijgen, maar gedragen worden door een geïnspireerd beleid. Het is geen tijd voor techneuten, wel een voor visionairen.

Het tweede risico is dat men opnieuw een Bijbel maakt, tot in het laatste detail uitgeschreven, wat een teken zou zijn van wantrouwen. Het zou zuurstof wegnemen uit het Vlaams Parlement, dat zijn democratische rol verder ziet afkalven, en het zou getuigen van een achterhaalde bestuurscultuur. Er moet meer ruimte komen voor rechtstreekse inspraak van de burger. Het is ook tijd om de kabinetten drastisch in te perken en vooral te steunen op de administratie. De uitwas van kabinetten dreigt mettertijd tot een onzichtbare vijfde colonne te leiden die een eigen leven leidt. Hoorzittingen met de kandidaat-ministers in het Vlaams Parlement kunnen ook daarover duidelijkheid geven, samen met hun inzichten en deskundigheid voor de bevoegdheden waarvoor zij zijn aangezocht. In de afgelopen regeerperiode werden op een aantal domeinen zeker belangrijke stappen gezet, maar vaak was het in het defensief en ontbrak het aan ambitie om echt voor verandering te gaan.

Ik wil drie sporen aangeven die herkenbaar moeten zijn in het regeerakkoord. Om te beginnen: een mensgerichte, veerkrachtige samenleving waarbij de Europese pijler van sociale rechten het richtsnoer is voor een zorgzaam Vlaanderen, met steun en zekerheid voor wie het niet alleen aankan en met solidariteit tussen generaties. Waar sterk wordt ingezet op innovatie, creativiteit en veerkracht. Waar mensen dankzij onderwijs, kennis en vaardigheden alle kansen krijgen in de nieuwe wereld van werk die zich aftekent. Mensen voluit activeren zal meer resultaten opleveren dan werkloosheidsvergoedingen beperken in de tijd.

Inkomstenfederalisme

Een tweede spoor is een nieuwe organisatie van het land in confederale richting, waarvoor ik lang geleden al pleitte. Met Vlaanderen en Wallonië als deelstaten, een Brussels Hoofdstedelijk Gewest en de Duitstalige Gemeenschap. Zeg maar het 2+2-model. De huidige staatsinrichting steunt overwegend op een uitgavenfederalisme, ze moet veel meer ook een inkomstenfederalisme worden. Dat zal de verantwoordelijkheid van elke entiteit aanscherpen. In het verleden is al gebleken dat alleen de overdracht van homogene bevoegdheden tot resultaten en duidelijkheid leidt. Daarom is een volledige overdracht van het arbeidsmarkt- en gezondheidsbeleid nu aan de orde. Het Vlaams Parlement moet zich daarop voorbereiden. Dat kan niet los worden gezien van de Europese gemeenschappelijke ruimte, waarin Vlaanderen meer stem en plaats moet krijgen. Het samenwerkingsakkoord van 1994 is dan ook aan herziening toe. Meer dan in de afgelopen periode het geval was, moet Vlaanderen zich op de Europese en internationale kaart zetten en zich niet opnieuw beperken tot internationale culturele betrekkingen.

Een federale regering als afspiegeling van de deelstaatregeringen en regionale regeringen, zoals eerder al voorgesteld, is nu wellicht mogelijk. De federale regering, die haar eigen verantwoordelijkheid moet opnemen, moet daarbij ook inhoudelijk ruimte en steun geven aan het verschillende beleid van de deelstaten en gewesten. Een louter formele afspiegeling zal niet volstaan. Ook met meerlagig bestuur tussen alle bestuurslagen, van de gemeente tot Europa, als kader voor goede samenwerking, met respect voor ieders bevoegdheid.

Ten slotte moet de begroting onder controle worden gehouden, waarbij alle uitgaven grondig op hun effectiviteit worden afgewogen en de juiste prioriteiten worden gesteld, met de inzet van een rechtvaardige fiscaliteit.

Franstaligen krijgen unieke kans om hun regio te hervormen. Veto van Les Engagés is slecht teken.

Details

Categorie: Uit de pers geplukt

Mechelen, 11 juni 2024 - De verkiezingen van afgelopen zondag hebben duidelijk gemaakt dat dit land uit een ander vaatje moet tappen. Voor het eerst halen de V-partijen N-VA en Vlaams Belang samen 50% van de zetels in Vlaanderen en voor het eerst staat de PS in Wallonië aan de kant. Zowel in Vlaanderen als Wallonië hebben de mensen gekozen voor hun welvaart en willen ze de toekomst van de volgende generaties op dat vlak veiligstellen. Maar ook al liggen de kaarten gunstig, het Overleg-centrum van Vlaamse Verenigingen (OVV) pleit wel voor waakzaamheid. De beloftes die voor de verkiezingen gedaan zijn, mogen geen dode letter blijven. Als Bart De Wever stelt dat de beste kuur zelfbestuur is, dan willen wij hem daaraan houden, maar ook al zijn toekomstige regeringspartijen.

Zorgelijk in onze ogen is de reactie aan Waalse kant van Les Engagés. Meteen stellen ze een veto tegen een Vlaamse eerste minister in de figuur van Bart De Wever. Nochtans heeft het er alle schijn van dat de meerderheid van dit land, en dat zijn nog steeds de Vlamingen, diezelfde Bart De Wever in de Wetstraat 16 zijn intrek willen zien nemen. Dat Les Engagés nu pleit tegen De Wever als premier omwille van het zogenaamde ontbrekende respect voor de Waal getuigt van nog minder respect voor de Vlaming. Het is niet aan Les Engagés om veto’s te stellen. Wat belangrijk is, is dat de Franstaligen werk maken van de door hen voorgehouden hervormingen. Aan de andere kant van de taalgrens klinkt het uit de mond van de gemiddelde Waal dat hij of zij ook een welvarende toekomst wil. Hij of zij wil zijn of haar lot in eigen handen nemen, werken en niet langer leven van uitkeringen. De gemiddelde Waalse werkzaamheidsgraad moet van 66 naar 80%, iets waar de PS jarenlang geen werk van heeft willen maken omwille van electorale belangen. Dat moet het uitgangspunt zijn van MR en Les Engagés, niet een veto tegen de voorzitter van de grootste Vlaamse partij. Als de regio’s zelf hun lot in handen nemen dan vragen ze daarvoor de bevoegdheden die hen hiertoe in staat stellen, al de rest is gerommel in de marge.

De hervormingen moeten dit keer grondig en diepgaand zijn waardoor er echt efficiëntiewinst is en waardoor de werkzaamheidsgraad zowel in Brussel als Wallonië naar de 80% kunnen stijgen. Dat is responsabilisering en dat zal nooit gebeuren zonder een grondige staatshervorming. Een staatshervorming op zich is nooit een doel als het niet tot deze efficiëntie leidt. Als de Waalse partijen MR en Les Engagés op hun woord terugkomen dan zit er voor Vlaanderen niks anders op dan keihard te reageren en te dreigen met het einde van België. Financieel staat Vlaanderen sterk en heeft het op dat vlak ook sterke hefbomen in handen om die dreigementen hard te maken. Brussel en Wallonië hebben op dat vlak veel te verliezen, maar het kan niet langer dat Vlaanderen de rekeningen blijft betalen voor regio’s die niet willen hervormen. Het OVV is ervan overtuigd dat dit het momentum is voor zowel Vlaanderen als Wallonië om die hervormingen door te voeren. We willen wel waakzaam blijven zodat de gedoodverfde Franstalige regeringspartijen de Vlaamse meerderheid geen kat in de zak verkopen. De hervormingen die Bart De Wever wil en moet doorvoeren richting confederalisme moeten resultaat opleveren. Geen oeverloze discussiegroepen, studies of dure enquêtes rond de efficiëntie van de staat zoals het onder Vivaldi werd georganiseerd. Dit keer moet een staatshervorming een resultaatsverbintenis inhouden waarbij op zijn minst het confederalisme wordt doorgevoerd zoals dit is voorgehouden voor de verkiezingen. Alleen op die manier zal de welvaart echt gegarandeerd worden en kunnen de toekomstige generaties hun eigen lot in handen nemen. Als Europa op 19 juni België op de strafbank zal zetten, zullen MR en Les Engagés niet veel meer anders kunnen dan die realiteit van een verdere responsabilisering aanvaarden.

Periodiek jaargang 79 Nr 2

Details

Categorie: Periodiek

Voorwoord

Op 9 juni verkiezen we nieuwe parlementen. Zoals gewoonlijk worden deze verkiezingen aangekondigd als uiterst belangrijk.
Het cliché “moeder van alle verkiezingen” duikt alweer op.

Onze missie indachtig, realisatie van een autonome Vlaamse gezondheidszorg als onderdeel van een autonome Vlaamse sociale zekerheid (SZ) en op termijn de volledige autonomie van de Vlaamse Gemeenschap, heeft het VAV in het vooruitzicht daarvan al enkele acties ondernomen.

In oktober 2022 vierden we het honderdjarig bestaan van onze artsenvereniging en dan gaven we het jubileumboek “100 jaar Vlaams Artsenverbond” uit. Het hoofdstuk “100 jaar Vlaamse actie en verwezenlijkingen van het VAV” is een mooi en uitgebreid overzicht van wat reeds bereikt werd inzake de overheveling van de gezondheidszorg, mede door de inspanningen van de Vlaamse artsen.

Het jubileumboek en begeleidende brief met het VAV-standpunt inzake het toekomstig gezondheidsbeleid werd bezorgd aan een hele lijst van Vlaamse politici en opiniemakers, vaak tijdens een persoonlijk contact.

In oktober 2023 was er het 2-jaarlijks VAV  symposium met als titel “Naar een communautarisering van de gezondheidszorg in 2024!”. Intussen is het verslagboek van dat symposium bij u in de bus gevallen.  VAV-bestuurslid Karel Vermeyen heeft toen met recent cijfermateriaal aangetoond dat er tussen Noord en Zuid niet alleen accentverschillen maar ook grote performantieverschillen zijn met betrekking tot doeltreffendheid van zorg, veiligheid van zorg en zorgcontinuïteit.

De geactualiseerde visie van het VAV over de communautarisering van de gezondheidszorg is gestoffeerd met deze recente cijfers en is uitgewerkt tot een krachtig
“Pleidooi van het Vlaams Artsenverbond voor een gecommunautariseerde gezondheidszorg”.

Wij zijn nu bezig met het bezorgen van dit pleidooi aan diezelfde Vlaamse politici en opiniemakers als een bruikbaar werkdocument in het vooruitzicht van de verkiezingen van juni aanstaande. Het pleidooi is vertaald in het Frans en Duits en intussen ook bezorgd aan politici en pers uit het ander landsgedeelte.

Uiteraard moet u als lid ook kennis nemen van deze tekst op www.vlaamsartsenverbond.be.

Tot slot ben ik echt fier dat we in dit nummer van ons tijdschrift een interview kunnen brengen met het oudste lid van het Vlaams Artsenverbond, professor Alexander Evrard.

Jan Van Meirhaeghe
Voorzitter VAV