Startpagina

Periodiek jaargang 78 Nr 2

Details

Categorie: Periodiek

Voorwoord

De bijzondere wet van 8 augustus 1980 bepaalt dat het Vlaamse parlement en de Vlaamse regering, wat het gezondheidsbeleid betreft, bevoegd zijn voor de zorgenverstrekking - weliswaar met tal van uitzonderingen - en voor de gezondheidsopvoeding evenals de preventieve gezondheidszorg.

Op 3 maart 1999 werden in het Vlaams Parlement 5 resoluties over de staatshervorming goedgekeurd. Resolutie nummer 4 zegt dat: “ … de normerings-, uitvoerings- en financieringsbevoegdheid betreffende het volledige gezondheids-en gezinsbeleid moeten integraal naar de deelstaten worden overgeheveld, dus onder meer met inbegrip van de gezondheidszorgverzekering en de gezinsbijslagen (kosten compenserende regelingen). Daarbij moeten de inwoners van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest de vrije keuze bekomen om toe te treden tot het stelsel van de deelstaat Vlaanderen of van de Franstalige deelstaat, dat telkens zowel een regeling voor de inkomsten als voor de uitgaven bevat …”

Deze resolutie werd aangenomen met een grote meerderheid en zonder tegenstemmen. Er is dus in Vlaanderen een breed maatschappelijk draagvlak om op korte termijn naar een eigen gezondheidszorg te evolueren.

Het Vlaams Artsenverbond (VAV) heeft een rijke traditie in het organiseren van academische zittingen, congressen, colloquia en symposia, die langzaam maar zeker de weg banen naar een eigen Vlaamse gezondheidszorg en een eigen Vlaams gezondheidsbeleid. De nog altijd zeer lezenswaardige rapporten van deze studiedagen kan men nog altijd consulteren op onze webstek www.vlaamsartsenverbond.org.

Ondanks de resoluties, de wetten en de decreten, ondanks de voortdurende inspanningen van verenigingen als de onze horen we nog dagelijks schrijnende verhalen over de onopgeloste taaltoestanden in de Brusselse ziekenhuizen, geraakt het francofoon gesjoemel met contingentering en artsenquota niet opgelost en blijven de transfers het bodemloos vat vullen.

Sinds 1999, dus bijna een kwarteeuw, is er wat de communautarisering van de gezondheidszorg betreft eigenlijk een stilstand. En met Vivaldi dreigt er zelfs een achteruitgang. De Vlaamse partijen in deze regering kunnen niet genoeg op hun verantwoordelijkheid gewezen worden. Het jubileumboek “100 jaar Vlaams Artsenverbond” is een handleiding voor de realisatie van onze missie, een autonome Vlaamse gezondheidszorg. De volgende weken en maanden zullen we die handleiding persoonlijk bezorgen aan de politieke en maatschappelijke actoren, zodat ze nu eindelijk eens werk zouden maken van de definitieve en effectieve Vlaamse gezondheidszorg.

Zoals reeds aangekondigd: onthoud de datum van zaterdag 14 oktober 2023. Dan is er het VAV-symposium “Naar een communautarisering van de gezondheidszorg in 2024!”.

Jan Van Meirhaeghe
Voorzitter VAV

 

Vrije tribune door Dokter Karel Vermeyen in persoonlijke naam.

Details

Categorie: Publicaties van de leden

Naar een alternatieve financiële organisatie van de Gezondheidszorg en van de Sociale Zekerheid.

Volledig artikel.

Samenvatting.

Vergrijzing maar vooral de medico-technologische ontwikkelingen leggen druk op het gezondheidszorgbudget, waarbij de solidaire toegankelijkheid problematisch dreigt te worden. De persoonlijke uitgaven voor gezondheidszorg vormen nu reeds 23% van het gezondheidszorgbudget. Meer efficiëntie zal dus noodzakelijk zijn om een solidair systeem te behouden. Efficiëntieverlies wordt veroorzaakt door sub-optimale kwaliteit van zorg, een onevenwichtig ziekenhuisaanbod, regionale praktijkverschillen, trage overleg- en beslissingsprocessen en de ingewikkelde staatsstructuur. Dit laatste punt is verder geen onderwerp in deze nota.

Ondanks de forse uitgaven voor gezondheidszorg wordt globaal slechts een gemiddeld resultaat behaald.  Het is opvallend dat er niet alleen accentverschillen maar ook performantieverschillen zijn tussen Noord en Zuid. In Wallonië en Brussel is zowel de sterfte vermijdbaar door primaire preventie als de sterfte vermijdbaar door betere organisatie van de gezondheidszorg (secundaire preventie en behandeling) beduidend hoger dan in Vlaanderen. Ook in Europese vergelijking scoren Wallonië en Brussel zwak. Vlaanderen zet naast de curatieve zorg meer in op preventie dan Franstalig België. Een beter uitgebouwde preventieve gezondheidszorg kan leiden tot minder uitgaven in de curatieve zorg en zou financiële ruimte kunnen creëren om de financiële uitdagingen te kunnen opvangen.

De bedreigingen voor de Sociale Zekerheid beperken zich niet tot de evoluties binnen de gezondheidszorg. Volgens gegevens van de Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening is de werkloosheidsgraad in België 5,7%. De tewerkstellingsgraad voor België bedraagt 72,3%, Vlaanderen 77,2%, Wallonië 65,8% en Brussel Hoofdstedelijk Gewest 65,1%. Het EU27 gemiddelde is 73,1%. Deze lage werkzaamheidsgraad vormt dan ook een bedreiging voor de financiering van de sociale zekerheid in de toekomst.

Solidariteit steunt op een maatschappelijk draagvlak maar dit draagvlak kan bedreigd worden door verschillen in performantie en onvoldoende transparantie. Ingrepen die de transparantie verbeteren en tegelijk de performantie van onderpresterende regio’s kunnen verbeteren zullen de solidariteit ten goede komen. Voorgesteld wordt de reële bijdragen van elke Gemeenschap aan de Sociale Zekerheid toe te wijzen aan die Gemeenschap, aangevuld met onderhandelde solidariteit binnen een afgesproken tijdskader. Dit laat toe niet-transparante transfers te vervangen door een aangepast solidariteitsmechanisme waardoor minder performante regio’s kunnen geactiveerd worden.

Voor elke Gemeenschap wordt dus een eigen deelbudget van de sociale zekerheid bepaald, aangevuld met een solidariteit gebaseerd op afgesproken doelstellingen en met een tijdsperspectief. Deze solidariteit heeft een voorwaardelijk aspect en wordt transparant georganiseerd. Bepalen tot welke Gemeenschap iemand behoort kan gebeuren op basis van de woonplaats. In Brussel kan dit gebeuren op basis van de gemeenschapskeuze via de inschrijving in het ziekenfonds. Het voordeel is dat dit voor het Hoofstedelijk Gewest een eenvoudige oplossing is. Voor de uitbouw eerste lijn en de gezondheidsberoepen dient een maximale decentralisatie uitgewerkt te worden. Voor de tweede en derde lijn worden de budgetten gesplitst en worden de bestaande bevoegdheidsverdelingen behouden. De Federale aansturing met betrekking tot regelgeving en normering wordt behouden om te vermijden dat een te grote divergentie zou ontstaan tussen de uitbouw van het zorgaanbod met mogelijks een interregionale mobiliteit tot gevolg en ongelijkheden in toegankelijkheid. Dit voorstel tot hervorming van de gezondheidszorg voorziet in een volledig gesplitste financiering naar de Gemeenschappen voor het geheel van de gezondheidszorg.

Er bestaat internationaal heel wat ervaring met decentrale organisatiemodellen. De stelling is dan ook dat een decentraal gedefiniëerde gezondheidszorg uitgewerkt kan worden en dat onderhandelde solidariteit als een hefboom kan dienen om het geheel van de gezondheidszorg efficiënter te maken waarbij de solidariteit kan behouden blijven. Bij uitbreiding kan dit ook voor de andere sectoren van de Sociale Zekerheid gedaan worden. Solidariteit, rechtvaardigheid en doelmatigheid blijven verzekerd.